…en nee, het is níet wat je denkt. Mijn kids zijn alle drie mijn eigen vlees en bloed. Tóch hebben ze alle drie een andere moeder. Zo kwam de oudste toen ik 25 was en de jongste toen ik bijna de dertig aantikte. Je snapt waarschijnlijk waar dit verhaal naartoe gaat. Niet zozeer over bloedverwanten zijn, maar over levensfases en leermomenten. Over hoe je als persoon groeit - en je kinderen ook. En over hoe elk kind andere behoeften heeft - en dus ook een andere ouder. Op naar de verdieping!
Mijn on-going ‘moederreis’
Ouderschap en persoonlijke ontwikkeling gaan hand-in-hand door het leven. Heb jij meerdere kids? Dan zal je vast herkennen dat de zwangerschap en opvoeding van de eerste totaal anders waren dan bij de tweede (derde, vierde, etc). Niet gek, als mens én ouder ontwikkel je jezelf. Je leert van dingen, neemt van bepaalde gedachten afscheid, terwijl andere waarden er juist weer bijkomen. Ook kunnen externe zaken - zoals familieomstandigheden en werk - veranderen. Kijk ik naar mijn ‘moederreis’, dan deed ik na elke zwangerschap dingen bewust of onbewust heel anders. Mijn kennis en ervaringen veranderen mijn kijk; mijn keuzes; mijn handelen. Ook is de relatie tussen mijn man en mij en mij een continu groeiende reis, waardoor het mijn manier van ‘zijn’ beïnvloedt - en dus ook mijn ‘zijn’ als ouder. Een paar concrete voorbeelden:
Socialiseren. Bij de oudste vonden we het heel belangrijk dat ‘ie regelmatig in contact kwam met leeftijdsgenoten. Naast de oppasmomenten bij oma brachten we hem als peuter daarom één ochtend per week naar een agrarisch kinderdagverblijf. Bij de andere twee hebben we dit losgelaten (‘voor wie doen we dit? En waarom?’)
Suikerinname. De oudste kreeg geen suikers t/m twee jaar. De middelste kreeg ‘t al veel eerder en bij de jongste was deze waarde opeens zo waardevol niet meer.
Meningen van buitenaf. Tijdens en na de eerste zwangerschap trok ik me veel aan van de mening van anderen. Inmiddels doe ik steeds meer wat werkt voor mij, voor mijn kinderen en gezin. Kost wat moeite, maar het gaat me steeds makkelijker af.
In control zijn. Nope, Forget about it. Iets wat ik bij de oudste heel graag wilde managen, maar waarvan ik inmiddels weet dat het met drie kids onmogelijk is.
Zelfkennis. Omdat ik mezelf nu beter ken dan bijv. vijf jaar terug, merk ik beter op hoe ik me voel en wat belangrijk is. Ik neem mijn eigen behoeften daardoor serieuzer.
Als ouder blijf je groeien, net zoals je kind
Stel: ik zou nu nog een kind krijgen, dan weet ik zeker dat ik bepaalde dingen weer anders zou doen. Yep, It’s an on-going adventure. Voor ons als ouders, maar dus ook voor onze kids. Terug naar de titel van deze blog. Want hoe ik als moeder groei, zo maken mijn kids ook hun eigen groei door. En hoe ik mijn eigen behoeften heb, zo hebben mijn kids die ook. In het grote geheel betekent dit dat elk kind een andere opvoeding krijgt. Om daar dieper in te duiken, neem ik je mee in de rijke hersenpannen van Gabor Mate (Hongaars-Canadese psychiater) en Winnicott (Britse psycholoog).
“No two children have the same parents”
Gabor Mate: wat ben ik een fan van deze man. Zijn inzichten op het ouderschap zijn zo spot-on, dat ik het je niet wil onthouden. Hij concludeert dat, zoals de titel verklapt, geen enkel kind dezelfde ouder heeft. Want ook al geef je kids ‘dezelfde opvoeding’, spelen ze met hetzelfde speelgoed, krijgen ze hetzelfde te eten: ze ontwikkelen zich stuk voor stuk persoonlijk. Zo kan de een later vol zelfvertrouwen zitten, terwijl de ander juist onzeker en teruggetrokken is. En waarom is het ene kind verslavingsgevoelig, terwijl de ander juist perfect maat kan houden? Zélfs bij een tweeling, stelt hij, kan je concluderen dat ze compleet anders zijn. Want: “Ze hebben dezelfde vader en moeder, maar niet dezelfde ouders”. Yes, read that again. Ook hebben ze hun eigen needs en persoonlijkheden, waardoor de hulpvraag aan de ouders ook weer anders is.
Interne en externe beïnvloeding
Laten we het verschil in opvoeding niet verwarren met de mate van ‘houden van’. Een andere opvoeding heeft namelijk niks te maken met dat je van het ene kind minder zou houden. Zo heeft het ene kind nou eenmaal meer sturing of aandacht nodig dan de ander, en dat is helemaal oké. Zoals eerder omschreven stem je je opvoeding - het houden van - (indirect) af op de behoeften van jezelf en je kind (intern dus), maar ook op externe factoren. Een paar voorbeelden:
Intern
Talenten of beperkingen
Persoonlijkheid
Hoe je (op dat moment) de wereld ziet
Gestresst zijn (of juist niet)
Extern
Je financiële situatie
Problemen op werk/in de familie/relatie
Maatschappelijke veranderingen
Botsingen in het geloof
Laten we nu eens een deep dive nemen in deze voorbeelden. Stel: Je bent tijdens zwangerschap #1 heel erg gestresst, terwijl zwangerschap #2 juist heel relaxed ging. Dan zal je een andere ouder zijn bij de eerste, dan bij de tweede. Datzelfde geldt bij de relatie tussen de ouders. Zijn jullie stapelverliefd na de geboorte van kind #1, dan zal deze dit voelen. Krijgen jullie kind #2 in een periode waarin jullie minder lekker gaan? Dan maakt deze kennis met twee hele andere ouders. Niet goed of fout, wel hoe het werkt.
Opvoeding is een unieke ervaring
Door naar die andere rijke hersenpan. Ook Winnicott, een toonaangevende Britse psycholoog, haakt namelijk sterk op dit onderwerp in. Zo zegt hij: “Ook al doe je er alles aan om dezelfde moeder te zijn voor ál je acht kinderen, wat onmogelijk is, dan hebben ze alsnog een andere moeder.” Hij verklaart dit door de beleving die voor iedereen uniek is, waardoor het alleen daarom al onmogelijk is om dezelfde moeder te zijn. Net zoals jijzelf, bekijkt elk persoon, elk kind, de wereld door een gekleurde bril. Door zijn of haar eigen ogen. Dat betekent tegelijkertijd dat er geen ‘waarheid’ is, maar dat iedereen zijn eigen waarheid heeft.
Tot slot: elk kind triggert je anders
Waar andere behoeften zijn, zijn andere triggers. Heb jij bijvoorbeeld enerzijds een hele gevoelige dochter die graag de rust opzoekt en anderzijds juist een energieke zoon die graag in de spotlights staat? Dan is het heel logisch dat ze jou beiden op een unieke manier triggeren. De ene geeft andere signalen, omdat deze andere behoeften heeft. Dat betekent dat je als ouder je manier van opvoeden hierop aanpast - en jij anders reageert op elk van hen. Yep: je bent bij allebei een andere ouder. En eigenlijk betekent dit dat je goed luistert naar waar het specifieke kind behoefte aan heeft. Iets wat in mijn ogen juist heel erg mooi is. En jou als ouder onverslaanbaar sterk maakt. Zo, steek die maar in je zak.
GevoelsRijke afsluiter: vaak denken we als ouders dat wij onze kinderen vormen, maar tegelijkertijd vormen onze kinderen ons net zo goed als ouders. We hebben allemaal een eigen ‘gebruiksaanwijzing’. Iets wat juist heel mooi is. Het betekent dat we uniek zijn, een eigen persoonlijkheid hebben en leven vanuit onze eigen waarden. En hoe tof is het dat je kan zeggen dat je verschillende ouders in je hebt, perfect afgestemd op al je unieke kinderen? Ja, je mag trots zijn op jezelf, ouder. Ik ben het in ieder geval nú al op je!
